Componist en schrijver Micha Hamel opende het NGFB Symposium 2025 met een unieke keynote over luisteren – juist in een tijdperk van algoritmes, digitale afleiding en AI. Dialogiserend luisteren om precies te zijn.
Op basis van grootschalig onderzoek met de Hogeschool Rotterdam, TU Delft en Erasmus Universiteit Rotterdam leerde hij ons dat luisteren niet alleen een kunst is, maar ook een vaardigheid die je kunt trainen.
Tijdens de lezing over luisteren werd al snel duidelijk dat luisteren veel meer is dan alleen geluid opvangen met je oren. Het is een actieve bezigheid die aandacht, concentratie en bewustzijn vereist. Vaardigheden die de mens wel heeft, en AI (nog) mist. Tenminste, als het om diepere lagen van luisteren gaat.
Luisteren is het doelgericht en aandachtig waarnemen van wat een ander zegt, met de intentie om te begrijpen. Het gaat dus niet alleen om horen, maar om actief betrokken zijn bij de boodschap van de ander. Echte luisteraars zijn nieuwsgierig, open en in staat om hun eigen oordeel even op pauze te zetten.
Luisteren lijkt simpel, maar is in werkelijkheid een complexe vaardigheid die oefening vraagt. Tijdens deze lezing werd duidelijk dat goed luisteren begint met aandacht, gevolgd door de juiste houding en het vermogen om echt contact te maken. Met vier types van luisteraars, die iedereen in zich heeft, én drie vormen van luisteren (luisteren naar wat iemand letterlijk zegt, luisteren naar emoties eronder, inclusief de eigen emoties, en luisteren naar wat niet gezegd wordt maar wel gehoord), heb je zoveel mogelijkheden om te luisteren. En wie beter luistert, communiceert sterker en bouwt meer vertrouwen op.
Micha Hamel sloot af met de wijze woorden van een oude Egyptische farao: “Mocht het zo zijn dat er iemand naar je toe komt met een probleem, luister dan naar zijn probleem tot het eind. Want alleen al door het hebben verteld van zijn probleem, en dat jij ernaar geluisterd hebt, zal zijn probleem voor een groot deel zijn opgelost.”
